Podróże

ŁÓDZKIE ATRAKCJE: FOLKOWE PRZYSTANKI. DAJ SIĘ ZASKOCZYĆ ŁÓDZKIEMU!

Nietypowe łódzkie atrakcje: folkowe przystanki

Jakie łódzkie atrakcje są najciekawsze? Bez wątpienia jedną z takich perełek są folkowe przystanki. Jeżeli szukasz co zaskakującego w Łódzkiem warto zobaczyć, koniecznie czytaj dalej. W tym artykule poznasz niecodzienną atrakcję centralnej Polski.

Województwo łódzkie, jeśli chodzi o atrakcje, zdecydowanie ma czym się pochwalić: weźmy chociażby temat zamków czy fantastycznych murali.

Jednak to nie wszystko.

Od 2015 roku województwo łódzkie może się pochwalić kreatywną i zaskakującą inicjatywą folkowych przystanków. Dzięki fundacji Tu Brzoza już kilkanaście wsi ma własne perełki sztuki ulicznej i dzisiaj ci o tym opowiem.

W tym artykule znajdziesz:

  • czym są folkowe przystanki w województwie łódzkim
  • zdjęcia prac wraz z wyjaśnieniem czego dotyczą
  • bezpłatną mapkę folkowych przystanków gotową do użycia od zaraz

ŁÓDZKIE ATRAKCJE: FOLKOWE PRZYSTANKI

GALERIE JEDNEGO OBRAZU, CZYLI O CO W TYM WSZYSTKIM CHODZI?

Fundacja „Tu Brzoza” powstała w 2015 roku jako organizacja pozarządowa powołana przez Barbarę Gortat oraz Paulinę Gortat-Gapińską. Nazwa „Tu Brzoza” nawiązuje do cytatu z kultowego filmu „Miś” Stanisława Barei.

W wywiadzie dla pisma „Ziemia Łódzka” (nr 1, 2018) pani Barbara szerzej rozwinęła temat nazwy fundacji:

Dla nas [tu brzoza] oznacza jednak znacznie więcej. Jest szczególnie mi bliskim odniesieniem do filmu jako dziedziny sztuki. Sama brzoza to słowiański symbol kobiecości, wrażliwości i delikatności, a zarazem stabilności i elastyczności. „Tu Brzoza” to moc kobiet. Siła sióstr. To symbol tradycji, natury, wartości, pochodzenia, moich korzeni.

Pismo samorządowe województwa łódzkiego „ziemia łódzka” (nr 1,2018)

Dlaczego akurat przystanki autobusowe? Jak tłumaczy pani Barbara, nierzadko są one jedynym miejscem dostępnym dla wszystkich mieszkańców. Mimo pewnej toporności, w porównaniu do blaszanych wiat mają swój urok. By zatrzymać ich „rozkład”, powstał pomysł galerii jednego obrazu, który nie tylko jest okazją do zrobienia z przystanku niepowtarzalnego dzieła sztuki, ale też pretekstem do samego odnowienia konstrukcji. Malowidła wprost nawiązują do folkloru i tradycji czerpiąc inspirację z malarstwa Młodej Polski, ale też zwyczajów społeczności województwa łódzkiego.

Jeśli chodzi o artystów zaangażowanych w projekt, są to:

Sylwester Stabryłakliknij tutaj, aby zobaczyć fanpage artysty
Natalia Gralakliknij tutaj, aby zobaczyć stronę artystki
Marcin Jaszczakkliknij tutaj, aby zobaczyć fanpage artysty
Olga Pelipaskliknij tutaj, aby zobaczyć fanpage artystki

Obecnie (stan na początek 2021) w Łódzkiem możesz zobaczyć już trzynaście prac pod egidą fundacji Tu Brzoza: jedne inspirowane malarstwem Młodej Polski, inne to autorskie opracowania artystów.

Strona wwwFundacja TU BRZOZA
FanpageFundacja Tu Brzoza
InstagramFundacja Tu Brzoza

FOLKOWE PRZYSTANKI W ŁÓDZKIEM

Wiesz już kto jest odpowiedzialny za powoływanie do życia folkowych przystanków oraz jaki jest cel inicjatywy. Czas więc na same gwiazdy dzisiejszego artykułu, czyli prezentację powstałych dotychczas galerii jednego obrazu. Poniżej znajdziesz lokalizację każdego z dzieł, rok wykonania, artystę oraz źródło inspiracji pracy.

BABIE LATO (JÓZEF CHEŁMOŃSKI)

Rok powstania przystanku2015
Kto namalował przystanekSylwester Stabryła
Lokalizacja przystankuNowy Pudłów

Józef Chełmoński to jeden z głównych reprezentantów realizmu. Urodził się w 1849 roku we wsi Boczki koło Łowicza. Gdy jego prace nie zdobyły uznania w gronie krytyków, wyjechał do Paryża. Tam „dostał skrzydeł” i z powodzeniem sprzedawał swoje obrazy przedstawiające życie polskiej wsi i końskie zaprzęgi. Otrzymał również propozycję współpracy z paryskim „Le Monde Illustré” jako rysownik-ilustrator.

Inspiracją do „Babiego lata” była dla Chełmońskiego podróż na Ukrainę w 1874 roku. Obraz przedstawia dziewczynę ubraną jak ukraińska wieśniaczka. Leży na polu, a w ręce trzyma nitkę babiego lata. W tle malarz umieścił sylwetkę psa pasterskiego. Właścicielem obrazu jest Muzeum Narodowe w Warszawie.

Nietypowe łódzkie atrakcje: folkowe przystanki

Autorem reprodukcji na folkowym przystanku jest Sylwester Stabryła– artysta pochodzący z Sanoka. Praca powstała w 2015 roku i był to pierwszy owoc inicjatywy galerii jednego obrazu. „Babie lato” czeka na ciebie w Nowym Pudłowie.

BOCIANY (JÓZEF CHEŁMOŃSKI)

Rok powstania przystanku2020
Kto namalował przystanekMarcin Jaszczak
Lokalizacja przystankuBrudnów

„Bociany” to z kolei dzieło inspirowane typowym „obrazkiem” wsi polskiej za czasów Chełmońskiego. Mamy tu ojca oracza wraz synem, którzy w przerwie obiadowej wybrali się na łąkę i wspólnie przyglądają się bocianom na niebie. W tle można dostrzec kilka chat oraz woły. Właścicielem obrazu jest Muzeum Narodowe w Warszawie.

Nietypowe łódzkie atrakcje: folkowe przystanki

Tym razem reprodukcją zajął się Marcin Jaszczak. Folkowy przystanek z „Bocianami” miał swoją „premierę” w 2020 roku i znajduje się we wsi Brudnów.

NA PASTWISKU (STANISŁAW WITKIEWICZ)

Rok powstania przystanku2020
Kto namalował przystanekSylwester Stabryła
Lokalizacja przystankuChropy

Stanisław Witkiewicz jest przede wszystkim kojarzony ze stworzeniem stylu zakopiańskiego w architekturze, ale absolutnie nie należy zapominać o jego wkładzie w malarstwo polskie. Urodzony w 1851 roku w Poszawszu na Żmudzi, Stanisław był również jednym z przedstawicieli pisarstwa realizmu w tamtym czasie.

Obraz „Na pastwisku” przedstawia dziewczynę i owcę. Bohaterki obrazu są blisko siebie, jakby o czymś cicho rozprawiały. W prawej ręce dziewczyna trzyma kawałek chleba. W tle widać kolejne owce, stąd można wysnuć wniosek, że panienka dogląda zwierząt. Właścicielem dzieła jest Muzeum Narodowe w Warszawie.

Odwzorowaniem „Na pastwisku” zajął się Sylwester Stabryła w 2020 roku. Folkowy przystanek ze wspomnianym dziełem znajduje się we wsi Chropy.

KOBIETA Z KURĄ (JULIAN FAŁAT)

Rok powstania przystanku2020
Kto namalował przystanekSylwester Stabryła
Lokalizacja przystankuSędów

Urodzony w 1853 w Tuligłowach, Julian Fałat zajmował się głównie malarstwem, w szczególności pejzażem oraz malarstwem rodzajowym. Na kartach historii zapisał się również jako rysownik dokumentalista, akwarelista oraz rektor Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie, który przyczynił się do nadania SSP tytułu Akademii Sztuk Pięknych.

Praca „Kobieta z kurą” przedstawia… kobietę z kurą🙂 odzianą w wiejski strój. Obecnie znajduje się w Muzeum Narodowym w Warszawie.

Nietypowe łódzkie atrakcje: folkowe przystanki

I w tym przpadku, do akcji wkroczył artysta Sylwester Stabryła. Odwzorował „Kobietę z kurą” na folkowym przystanku w Sędowie w 2020 roku.

PORTRET JÓZIA FELDMANA i SŁONECZNIKI (STANISŁAW WYSPIAŃSKI)

Rok powstania przystanku2020
Kto namalował przystanekSylwester Stabryła
Lokalizacja przystankuJeżew

Co jak co, ale myślę, że Stanisława Wyspiańskiego nie muszę ci szczegółowo przedstawiać:) Ze szkoły, a konkretniej lekcji języka polskiego, głównie znamy go jako dramatopisarza i poetę. Urodzony w 1869 roku w Krakowie, swą artystyczną osobowość „przelewał” również na płótno.

Józio Feldman, czyli bohater portretu, który został odwzorowany na przystanku, to syn Wilhelma Feldmana. Mężczyzna był dramatopisarzem oraz krytykiem literatury i przyjaźnił się z Wyspiańskim. Pastelowy Józio znajduje się w Muzeum Narodowym w Krakowie. Tam też są słoneczniki, czyli

 jeden z wielu projektów z motywem roślinnym do dekoracji malarskiej północnego ramienia transeptu kościoła Franciszkanów w Krakowie

Google arts&culture

Odpowiedzialny za ten „obrazowy miks” jest Sylwester Stabryła, który przystąpił do pracy nad folkowym przystankiem w 2020 roku. Efekt finalny znajdziesz we wsi Jeżew.

WIEJSKIE PODWÓRKO (TADEUSZ MAKOWSKI)

Rok powstania przystanku2020
Kto namalował przystanekOlga Pelipas
Lokalizacja przystankuDrużbin

W swoim dorobku artystycznym Tadeusz Makowski ma wiele obrazów, rysunków oraz grafik. Urodzony w 1882 w Oświęcimiu, artysta polski działał przez większość swojego życia w Paryżu. Wśród odbiorców jego twórczości, jest również znany jako autor tekstów poruszających tematykę teorii sztuki.

Obraz „Wiejskie podwórko” przedstawia typowo wiejską scenę: chłopca w swojskim ubraniu, kaczki, koguta, drewniany płot, a w tle pole. Praca jest namalowana w przyjemnych dla oka soczystych barwach. Właścicielem jest Muzeum Narodowe w Warszawie.

Nietypowe łódzkie atrakcje: folkowe przystanki

Przyznaję bezwstydnie, że to jeden z moich ulubionych folkowych przystanków. Patrząc na niego, nie sposób się nie uśmiechnąć. Reprodukcję „Wiejskiego podwórka” możemy podziwiać dzięki Oldze Pelipas. To właśnie ona w 2020 roku namalowała dzieło Makowskiego na przystanku we wsi Drużbin.

FOLKOWE PRZYSTANKI: MŁODOPOLSKIE BIAŁOGŁOWY

W skład folkowych przystanków pod hasłem „Młodopolskie białogłowy” wchodzą cztery galerie jednego obrazu. Jak pewnie się domyślasz, każda z nich przedstawia obraz na którym jest kobieta. Wszystkie dzieła pochodzą z okresu malarstwa Młodej Polski.

PANNA MŁODA (PIOTR STACHIEWICZ)
Nietypowe łódzkie atrakcje: folkowe przystanki
Rok powstania przystanku2018
Kto namalował przystanekSylwester Stabryła
Lokalizacja przystankuBusina

Piotr Stachiewicz urodził się w 1858 roku w Nowosiółkach Gościnnych. Kształcił się w Krakowie i Monachium. Głównie zajmował się obrazami religijnymi, historycznymi, a także portretami. Jego najbardziej znane dzieła, to właśnie portrety, a konkretniej obrazy przedstawiające kobietę w stroju krakowskim. Jednym z nich jest „Panna Młoda”.

Folkowy przystanek z „Panną Młodą” powstał w 2018 roku. Tym razem za pędzel chwycił Sylwester Stabryła. Efekt końcowy zobaczysz we wsi Busina. Powyżej znajdziesz galerię instagramową fundacji Tu Brzoza ze zdjęciami upamiętniającymi prace nad przystankiem.

WIOSNA (JACEK MALCZEWSKI)
Rok powstania przystanku2018
Kto namalował przystanekSylwester Stabryła
Lokalizacja przystankuAnusin

Jacek Malczewski, ojciec symbolizmu w malarstwie polskim, urodził się w 1854 roku w Radomiu. Głównie jego obrazy oscylowały wokół tematów patriotyzmu, martyrologii, mesjanizmu jak również egzystencjalizmu.

Na obrazie „Wiosna” widzimy uosobienie tej pory roku- piękną, uśmiechniętą kobietę pełną życia. W dłoniach trzyma skowronka– zwiastun wiosny. Za postacią widać rzekę oraz wierzbę wypuszczającą nowe pędy. „Wiosna” znajduje się obecnie w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie.

Nietypowe łódzkie atrakcje: folkowe przystanki

Reprodukcja obrazu na folkowym przystanku to efekt pracy Sylwestra Stabryły. Powstała w 2018 roku „Wiosna” do dziś napawa dumą mieszkańców Anusina.

OJCZYZNA (JACEK MALCZEWSKI)
Rok powstania przystanku2018
Kto namalował przystanekNatalia Grala
Lokalizacja przystankuFeliksów

Pozwolę sobie tutaj zacytować piękny opis obrazu ze strony Muzeum Narodowego we Wrocławiu:

(…) kobieta to personifikacja Polski cierpiącej matki szukającej dla siebie i dzieci szczęśliwego miejsca na ziemi. Za postaciami rozpościera się łąka pełna kwiatów (…) Obraz jest częścią tryptyku „Prawo-Ojczyzna-Sztuka”, który zawiera osobistą refleksję malarza na temat wolności, losu człowieka i powinności twórcy. Dzieło powstało w 1903, kiedy Polska – podzielona pomiędzy trzech zaborców – nie istniała na mapie Europy.

Muzeum Narodowe We wrocławiu

„Ojczyznę” na folkowym przystanku powołała do życia Natalia Grala w 2018 roku. Dzieło znajduje się we wsi Feliksów. Powyżej znajdziesz galerię instagramową fundacji Tu Brzoza ze zdjęciami upamiętniającymi prace.

ŻNIWA (WŁODZIMIERZ PRZERWA-TETMAJER)
Nietypowe łódzkie atrakcje: folkowe przystanki
Rok powstania przystanku2018
Kto namalował przystanekNatalia Grala
Lokalizacja przystankuWólka

Ponownie Młoda Polska się kłania. Włodzimierz Przerwa-Tetmajer urodził się w 1861 roku w Harklowej koło Nowego Targu. Założył Szkołę Sztuk Pięknych i Przemysłu Artystycznego dla Kobiet, w której był jednym z nauczycieli. Wykazał się nie tylko jako malarz, ale również aktywny społecznie polityk oraz… projektant witraży.

Żniwa” to obraz przedstawiający tradycyjną aktywność na wsi, czyli żniwa. Widzimy ludzi pracujących w polu, kobietę z dzieckiem oraz młodzież korzystającą z dobrej pogody. Bije od tego obrazu harmonia.

Nietypowe łódzkie atrakcje: folkowe przystanki

Odwzorowaniem płótna malarza na przystanku folkowym zajęła się Natalia Grala. Tak jak i poprzednie „Młodopolskie białogłowy”, ta również powstała w 2018 roku. Aby ją zobaczyć, skieruj swoje kroki do wsi Wólka.

FOLKOWE PRZYSTANKI: AUTORSKIE OPRACOWANIA ARTYSTÓW

FOLKLOR SIERADZKI (NATALIA GRALA)
Rok powstania przystanku2016
Kto namalował przystanekNatalia Grala
Lokalizacja przystankuPudłówek

Folkor sieradzki na folkowym przystanku w Pudłówku zagościł w 2016 roku dzięki wyobraźni Natalii Grali. Autorka zainspirowana folklorem sieradzkim, stworzyła własną wizję tej niezwykle barwnej części tradycji województwa łódzkiego.

Artystka połączyła w projekcie różne techniki: malarstwo olejne, akrylowe, bliskie witrażom malowanie na szkle oraz elementy rzeźby. Malowidła wykonane zostały na wewnętrznej i na zewnętrznych ścianach przystanku. Na fasadzie wiaty pojawiły się dodatkowo drewniane zdobienia, nawiązujące do sieradzkich wycinanek, oraz tabliczka z nazwą miejscowości.

PISMO SAMORZĄDOWE WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO „ZIEMIA ŁÓDZKA” (NR 1,2018)
Nietypowe łódzkie atrakcje: folkowe przystanki

Tak się składa, że pisałam z panią Natalią i niestety obecnie przystanek nie jest już tak piękny jak pierwotnie. W wyniku wichury, część zdobień uległa zniszczeniu. Myślę jednak, że mimo wszystko warto zobaczyć tę perełkę i na własne oczy przekonać się o magii folkloru sieradzkiego.

CHŁOPI (SYLWESTER STABRYŁA)
Nietypowe łódzkie atrakcje: folkowe przystanki
Rok powstania przystanku2017
Kto namalował przystanekSylwester Stabryła
Lokalizacja przystankuGóra Bałdrzychowska

„Chłopi” to efekt pędzla Sylwestra Stabryły. Artystę zainspirowała powieść „Chłopi” Władysława
Reymonta
. Praca jest też swego rodzaju uczczeniem Łódzkiego Roku Władysława Reymonta, który został ogłoszony w 2017 roku.

Próba dialogu z Reymontem daje pole do własnej interpretacji (…) relacji społecznych, panujących na polskiej wsi na przełomie XIX i XX wieku. Analogia z powieścią przejawia się w symbolice konkretnych osób, przedmiotów i zdarzeń z pierwszej części powieści. W obrazie Sylwestra Stabryły zestawione zostały dwa skrajnie kontrastujące ze sobą obrazy: wrzawa, chaos, spory, zwady, czyli spór ojca Macieja Boryny z synem Antkiem Boryną, któremu przeciwstawiona została sylwetka parobka Kuby, jako symbolu spokoju „anielskiej duszy”.

PISMO SAMORZĄDOWE WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO „ZIEMIA ŁÓDZKA” (NR 1,2018)

Folkowy przystanek „Chłopi” z 2017 roku czeka aż go odkryjesz we wsi Góra Bałdrzychowska. Powyżej znajdziesz galerię instagramową fundacji Tu Brzoza ze zdjęciami upamiętniającymi prace nad przystankiem.

RUSAŁKA RUDNICKA (MARCIN JASZCZAK)
Nietypowe łódzkie atrakcje: folkowe przystanki
Rok powstania przystanku2020
Kto namalował przystanekMarcin Jaszczak
Lokalizacja przystankuRudniki

Premiera folkowego przystanku „Rusałka Rudnicka” miała miejsce pod koniec zeszłego roku (2020) we wsi Rudniki. Autorem tej galerii jednego obrazu jest malarz z Pęczniewa, Marcin Jaszczak. Jak tłumaczył w rozmowie z TVP3 Łódź, „Rusałka Rudnicka” to efekt jego zafascynowania

tematyką mistyczną, przedstawiającą różne wierzenia, tematami dawnych Słowian

TVP3 Łódź
Nietypowe łódzkie atrakcje: folkowe przystanki

Pięknie pracę Marcina Jaszczaka opisała sama fundacja Tu Brzoza na Instagramie.

Esencja kobiecego piękna, wrażliwości, zespolenia z naturą, mocy, magii… Słowiańska nimfa… 

fundacja tu brzoza (instagram)

Nic dodać nic ująć:) Nie ukrywam, że „Rusałka Rudnicka” skradła moje serce od pierwszego wejrzenia. Nie da się obok takiej pracy przejść obojętnie.

FOLKOWE PRZYSTANKI W ŁÓDZKIEM: BEZPŁATNA MAPKA

Poniżej oddaję w twoje ręce bezpłatną mapkę gotową do użycia od zaraz. Stworzyłam ją specjalnie dla ciebie, by ułatwić ci odkrywanie folkowych przystanków w Łódzkiem na własną rękę.

UWAGA! Folkowe przystanki nie mają konkretnych adresów. Znaczniki na mapie są orientacyjne, by pokierować cię do właściwych wsi. Jednak nie martw się, na pewno wszystkie prace znajdziesz. Wsie są na tyle małe, że wystarczy rozglądać się za główną drogą danej miejscowości.

FOLKOWE PRZYSTANKI W ŁÓDZKIEM: PODSUMOWANIE

Trzynaście przystanków– tyle na ten moment (02.2020) folkowych przystanków znajdziesz w województwie łódzkim. Każdy inspirowany tradycją, kulturą, a jednocześnie na swój sposób wyjątkowy. Jedne prace powstały w wyniku fascynacji polskim malarstwem Młodej Polski, a inne za sprawą prywatnych zainteresowań artystów naszymi korzeniami.

Bez dwóch zdań, inicjatywa fundacji Tu Brzoza, to turystyczna perełka z której województwo łódzkie może być dumne. Sama, jako mieszkanka Łodzi, jestem pozytywnie zaskoczona takim pomysłem i wykonaniem.

Z przyjemnością będę polecać odkrycie folkowych przystanków w Łódzkiem nie tylko tutaj na blogu czy w mediach społecznościowych, ale również „w realu”. Zdecydowanie jest czym się pochwalić i nie ukrywam, że z niecierpliwością czekam na kolejne realizacje fundacji Tu Brzoza we współpracy z artystami.

Udanego „polowania” na folkowe przystanki!:)

Chcesz zachować sobie ten artykuł na później? Nic prostszego! Zapisz go na swojej tablicy na Pintereście.

WYRUSZ W PODRÓŻ:


8 przemyśleń nt. „ŁÓDZKIE ATRAKCJE: FOLKOWE PRZYSTANKI. DAJ SIĘ ZASKOCZYĆ ŁÓDZKIEMU!”

  1. Arleta mówi:

    Cudowne są te przystanki! Zazdroszczę takich unikalnych projektów w okolicy 🙂 piękne! Uwielbiam obrazy…

    1. Irmina mówi:

      Kto wie, może inicjatywę podłapią również inne województwa:)

  2. Świetny pomysł z tymi przystankami. Wiele osób nie pójdzie do muzeum czy galerii sztuki, a i tak ma możliwość obcowania z malarstwem. A poza tym szare przystanki zyskały blask. Bardzo nam się podoba Twój pomysł odkrywania przystanków.

    1. Irmina mówi:

      Słuszna uwaga- taka forma przedstawiania malarstwa może skłonić do odkrywania również te osoby, które nie przepadają za galeriami sztuki. Klasyka w nowoczesnej formie.

  3. Mariola mówi:

    Interesująca inicjatywa. Chyba niedługo będę w lodzi więc może uda mi się conieco zobaczyć.

    1. Irmina mówi:

      Świetnie, udanego odkrywania przystankowych perełek!

  4. Andrzej mówi:

    Szacunek za research! Okazuje się, że i u nas znajdą się podróżnicze perełki 🙂

    1. Irmina mówi:

      Pewnie, że tak. Zdecydowanie mamy czym się pochwalić. Pozdrawiam:)

Możliwość komentowania jest wyłączona.